In 5 stappen van irritatie naar waardering

In een partner zoek je overeenkomsten, dingen die je kunt delen en waarin je elkaar kunt begrijpen. Maar je hebt in elkaar net zo goed behoefte aan een bepaalde mate van ‘vreemdheid’.

Ik geloof dat we in degene op wie we verliefd worden onszelf herkennen. In wat we delen èn in bepaalde juist complementaire eigenschappen. Vooral onbewust herken je eigenschappen in de ander die je kunnen helpen leren, helen en groeien.

Jammer genoeg is dat waarin je verschilt op de lange termijn ook vaak een bron van irritatie en onbegrip. In veel relaties worden onderlinge verschillen op de lange termijn onvoldoende gerespecteerd.

Je verwijt elkaar (hardop of in stilte) te gevoelig of juist te ongevoelig; te actief of juist niet actief genoeg; te fel of juist te teruggetrokken te zijn. Dat is pijnlijk, juist ook omdat het in je liefdesrelatie zo belangrijk is dat je je gezien, gehoord en gewaardeerd voelt om wie je bent.

Als gevolg daarvan raak je samen gemakkelijk verstrikt in een negatief interactie patroon. Hoe hardnekkiger dat wordt, hoe moeilijker het is om naast elkaar te staan en constructief met verschillen (die er nu eenmaal zijn) om te gaan.

Dat is niets ongewoons maar gaat natuurlijk ten koste van de kwaliteit van je samen zijn. Het zorgt voor verwijdering en kan als je er niets aan gedaan wordt uiteindelijk zelfs het einde van je relatie betekenen.

We zijn hoe dan ook verschillend. Vijf ingrediënten om daar op een goede manier om te gaan:

1. Accepteer dat je niet hetzelfde bent, denkt, voelt en doet. Dat is natuurlijk gemakkelijk gezegd, maar moeilijker gedaan. Sta stil bij wat je (stiekem) aan de ander zou willen veranderen. Besef heel bewust dat dit niet kan (en ook niet nodig is; zie volgende punten). Wat goed is voor jou, is niet persé goed voor de ander.
2. Zorg voor jezelf. Vraag jezelf af wat een bepaalde irritatie veroorzaakt. Welke behoefte van jou komt in het gedrang? Maak je je misschien ergens zorgen om? Verplaats je focus naar jezelf. Waar ben je bang voor en wat heb je nodig? Vraag je af wat jijzelf kunt doen om te voorzien in wat je nodig hebt.
3. Spreek je uit. Maak van je hart geen moordkuil. Laat horen wat je voelt, wat voor jou belangrijk is en wat je graag zou willen. Ga conflicten niet koste wat kost uit de weg. Blijf daarbij als het even kan weg bij beschuldigingen en wellis-nietis spelletjes. Door vooral te benoemen wat voor jou belangrijk is en waarom (zie punt 2). Je kunt niet van de ander eisen om te doen wat jij nodig hebt of te zijn zoals jij bent.
4. Blijf nieuwsgierig, blijf vragen en luisteren. Als je geliefde persé tot laat nog op dat feest wil blijven hangen, wat geeft dat hem of haar? Wat maakt het belangrijk. Wat gaat er in hem of haar om als hij of zij dat verdedigt? Denk niet de ander nu wel te kennen maar blijf nieuwsgierig en elkaar bevragen over wat zich onder de oppervlakte afspeelt (ook als je niet direct antwoord krijgt want het vinden daarvan gaat vaak stapsgewijs en neemt dan tijd). Het maakt dat je jezelf en de ander beter leert begrijpen en dat maakt het weer makkelijker om rekening met jezelf en elkaar te houden.
5. Houd rekening met elkaar en vind manieren en gewoonten die recht doen aan jullie beiden. Misschien de radio niet de hele dag aan of alleen in bepaalde ruimten. Misschien niet de krant altijd direct opruimen maar wel opvouwen en op de stoel leggen. Wees creatief.

In een gezonde relatie volgt er na de eerste hevige verliefdheid een periode waarin je allebei je eigenheid weer meer terugvindt. Houd daar rekening mee, laat je er niet door afschrikken. Stel je ervoor open en vind samen een nieuw evenwicht.

Als je verwacht dat de ander hetzelfde denkt, voelt en doet als jij zal diegene jou niet kunnen begrijpen en zich niet gezien, gehoord en gewaardeerd voelen om wie hij of zij is. Je geliefde zal zichzelf willen verdedigen en niet snel in staat of bereid zijn om met jou mee te bewegen.

Daardoor kom je samen gemakkelijk in een negatief interactiepatroon terecht wat ten koste gaat van (de kwaliteit van) je relatie.*

Dus blijf elkaar vinden in jullie verschillen. Stel geen eisen, maar doe verzoeken. Blijf delen wat je voelt en wat belangrijk voor je is. Vul niet voor de ander in maar blijf nieuwsgierig. Houd rekening met elkaar en wees creatief.

Merlijn

*Herken je dit in je eigen relatie en lukt het je niet om er samen geheel vat op te krijgen? Weet dan dat dat de normaalste zaak van de wereld is en je dus niet de enige bent. Samen zit je in een systeem dat zichzelf in stand wil houden. Wacht niet op een crisis maar gun jezelf en elkaar passende deskundige begeleiding van iemand die bij jullie past. Dat zal je begrip en liefde opleveren en veel leed besparen.